Là một khách hàng, khi nhìn vào tác phẩm thiết kế đồ họa mà  bạn không cảm thấy có 1 ấn tượng nào cả; hoặc không hiểu thiết kế đang muốn nói lên điều gì. Bạn không biết diễn tả hoặc giải thích tại sao lại chưa ưng ý với thiết kế đó. Chỉ đơn giản là ” thấy nó kỳ kỳ, thiếu thiếu cái gì đó. Thấy nó nhàn nhạt, rối rối….” và hàng trăm tình trạng khó xử khác vì không biết diễn đạt thế nào.

Và nếu bạn là một nhà thiết kế đồ họa, khi nhận được phản hồi của khách với vỏn vẹn vài chữ “anh thấy chưa bắt mắt”, “nó sao sao á” thì cũng không biết nên bắt đầu từ đâu, làm gì tiếp theo. Vậy thì hãy cùng chúng tôi rà soát lại một số nguyên tắc vàng trong trong phân hệ trực quan – chi phối hiệu quả của thiết kế đồ họa nhé!

Mục đích của thiết kế đồ họa chuyên nghiệp là tập trung thể hiện hình ảnh mang tính trực quan. Do đó, việc phân hệ trực quan (phân chia thứ tự  tác động trực tiếp vào giác quan) là rất quan trọng. Dựa vào đó, các tác phẩm thiết kế mới tạo nên sự thu hút và ấn tượng đối với người xem. Vậy phân hệ trực quan là gì?

• Phân hệ trực quan hay còn gọi là phân cấp thị giác, theo tâm lý học Gestalt, là một mô hình trong lĩnh vực thị giác. Trong đó, một số yếu tố có xu hướng “nổi bật” thu hút sự chú ý mạnh mẽ hơn các yếu tố khác. Nó xuất hiện một cách tự nhiên trong bất kỳ lĩnh vực thị giác nào, và được sử dụng phổ biến nhất trong thiết kế đồ họa chuyên nghiệp. Nguyên lý chung là các đối tượng có độ tương phản cao nhất với môi trường xung quanh chúng được tâm trí con người nhận ra đầu tiên. Nhưng trong số các yếu tố thu hút ấy lại có sự phân chia cấp bậc – thứ tự.

Bảng infographic của Designmantic sau đây sẽ cho bạn thấy 15 nguyên tắc phân hệ trực quan trong nghệ thuật thị giác, để ứng dụng hiệu quả nhất cho thiết kế đồ họa.

Nguồn : http://www.ucreative.com/articles/15-golden-rules-of-visual-hierarchy-infographic/

1. Tiêu điểm (focal point)

Mỗi thiết kế đều cần có 1 tiêu điểm

Cần tập trung tối đa vào phần tiêu điểm. Từ ý tưởng đến nghệ thuật – kỹ thuật – hiệu ứng để làm nổi bật 1 thông điệp quan trọng.

Lưu ý cho người không chuyên: nếu 1 thiết kế có nhiều hơn 1 tiêu điểm nghĩa là không có tiêu điểm, mà chỉ là các điểm quan trọng. Nếu 1 thiết kế không có tiêu điểm thì sẽ kém hiệu quả hơn vì không có đọng lại 1 thông điệp cụ thể cho người xem.

Vài ví dụ về tiêu điểm trong thiết kế đồ họa:

2. Chuyển động (movement)

Tạo ra dòng chảy mối quan hệ để kết nối các yếu tố theo một trật tự nhất định.

Trật tự đó có thể là trước sau, dọc – ngang, trên – dưới, nhánh chính – nhánh phụ…Hãy ghi nhớ rằng, mọi thứ trong tự nhiên đều có trật tự của nó. Và một thiết kế đồ họa “mượt mà” cũng chính là 1 không gian tự nhiên thu nhỏ. Nơi mà mọi yếu tố đều có mối quan hệ và trật tự gắn kết với nhau.

Vài ví dụ về sự chuyển động – luồng di chuyển trong thiết kế đồ họa:

3. Tỉ lệ vàng (golden ratio)

Tỉ lệ vàng được ứng dụng nhiều trong nghệ thuật, thiết kế đồ họa chuyên nghiệp và toán học.

Nó mang đến sự hài hòa, vững chãi cho các yếu tố. Tỷ lệ vàng thường được ký hiệu bằng ký tự � (phi) trong bảng chữ cái Hy Lạp nhằm tưởng nhớ đến Phidias, nhà điêu khắc đã xây dựng nên đền Parthenon.

Tỉ lệ vàng là tỉ lệ: tổng chiều dài 2 đoạn (ví dụ: a + b trên hình) chia cho đoạn lớn hơn (a) thì bằng đoạn lớn hơn (a) chia cho đoạn nhỏ hơn (b) và bằng 1.618 ()

Vài ứng dụng tỉ lệ vàng trong nghệ thuật và thiết kế:

4. Tính cân bằng ( balance)

Tính cân bằng luôn tạo ra sự chặt chẽ, tròn đầy trong thiết kế nên gây chú ý cao độ cho người xem

Cân bằng là một trong những nguyên tắc quan trọng trong thiết kế. Nó đề cập đến sự phân bố hình ảnh và các yếu tố khác trong một bố cục thiết kế. Một thiết kế cân đối sẽ làm hài lòng người xem một cách tự nhiên và toát lên cảm giác an toàn, trọn vẹn.

Nhưng bạn đừng nhầm tưởng ý nghĩa của từ “cân bằng”. Một thiết kế cân bằng không nhất thiết là mọi yếu tố đều có số lượng như nhau, trọng lượng như nhau. Thay vào đó, nó chỉ đơn giản có nghĩa là không có yếu tố nào lấn át trong thiết kế mà không có chủ đích cụ thể. Mọi thứ phối hợp với nhau để tạo nên một tổng thể thống nhất. Thông thường, một sự cân bằng không đối xứng là giải pháp gây ấn tượng trực quan nhất.

Vài ví dụ về tính cân bằng trong thiết kế đồ họa chuyên nghiệp:

5. Sự lặp lại (repetition)

Sự lặp lại trong thiết kế đồ họa đề cập đến việc lặp lại 1 hoặc vài yếu tố như màu sắc, đường nét, kiểu chữ, hình ảnh…và đặt chúng thông qua bố cục có mục đích.

Tác dụng của sự lặp lại:

• tạo cái nhìn thống nhất cho toàn bộ thiết kế thông qua sợi dây liên kết của sự lặp lại (nếu có quy luật)
• nội dung truyền tải có tính kết nối
• tạo ra sự sinh động, liệt kê và nhấn mạnh các đối tượng đặc biệt/ thông điệp/ nhận diện thương hiệu

Giống như phép lặp từ trong ngữ pháp vậy. Sự lặp lại của 1 hoặc 1 vài yếu tố sẽ thu hút sự chú ý của người nhìn

Vài ví dụ ứng dụng sự lặp lại trong thiết kế đồ họa:

6. Khoản trắng (white space)

Nhiều nhà thiết kế bỏ qua các khoảng trắng – khoảng trống nhưng chính những khu vực này lại được xếp ở mức độ số 6 trong sự chú ý của người xem.

Thuật ngữ khoảng trắng biểu thị khoảng trống giữa các yếu tố thiết kế trong bố cục, giữa các hình với nhau và với không gian nền, giữa các chữ cái và ký tự có thể đọc được. Thuật ngữ này bắt nguồn từ các dự án thiết kế in ấn, trong đó phần trắng cũng được tính là 1 màu trong các ấn phẩm in trục ống đồng nếu chất liệu không có sẵn màu trắng. Nhưng chính xác nó nên được hiểu là khoảng trống giữa các yếu tố hình ảnh – chữ với nhau và các yếu tố này với nền. Nếu nền của bạn là màu đen hay bất kỳ màu nào khác thì vẫn có khoảng trống (ko gọi là khoảng trắng) giữa các yếu tố với nhau. Và đây chính là phần được nhắc đến trong 15 quy tắc vàng của phân cấp thị giác này.

Trong một số trường hợp, Khoảng trống được gọi là Không gian âm. Và xu hướng thiết kế logo hoặc 1 số hạng mục liên quan đòi hỏi mức độ thị giác cao như poster, banner quảng cáo trực tuyến thì “không gian âm” sẽ tạo ra sự đột phá và cảm giác wow cho người nhìn, nếu được khai thác một cách thông minh.

Vài ví dụ về khoảng trắng – khoảng trống – không gian âm trong thiết kế đồ họa:

7. Tam giác trực quan (visual triangle)

Về cơ bản có nghĩa là trên bố cục trang có một kết nối hình tam giác “vô hình” giữa các bức ảnh, văn bản hoặc các yếu tố hoặc sự kết hợp của cả hai. Sử dụng tam giác trực quan, bạn có thể tạo bố cục thiết kế cân đối. Bộ não của chúng ta có thể dễ dàng xử lý tất cả các yếu tố, phần tiêu điểm và ảnh trên trang.

8. Họa tiết mô phỏng chất liệu (texture)

Đây là yếu tố gây ấn tượng mạnh cho người xem thay vì là một màu nền phẳng cho bất kỳ yếu tố hay vật thể bạn sử dụng trong thiết kế. Thay vì dùng 1 khối chữ nhật màu nâu thì bạn dùng 1 khối chữ nhật có vân gỗ nâu sẽ thu hút sự chú ý của người xem hơn nhiều. Vì nó mang lại cảm giác chạm- sờ- nắm được từ các chất liệu.

9. Kiểu chữ (types)

Có nhiều thiết kế được “cứu nguy” bởi kiểu chữ độc đáo vì đây cũng là 1 điểm thu hút người xem trong toàn bộ thiết kế. Chính vì vậy có rất nhiều đơn vị và nhà thiết kế chỉ chuyên sáng tạo kiểu chữ.

10. Ngẫu nhiên (random)

Một sự thiếu hụt bất ngờ, 1 chút bất đối xứng, vài nơi không tuân thủ nguyên tắc cũng tạo ra yếu tố ngẫu nhiên khiến người xem phải chú ý trong một thiết kế. Và nhà thiết kế chuyên nghiệp luôn đã dự toán yếu tố ngẫu nhiên này sao cho có ý nghĩa nhất.

11. Quy luật (rules)

Đây là yếu tố không thể thiếu trong bất kỳ thiết kế nào được xem là hoàn chỉnh. Dù là một quy luật được thể hiện rõ ràng. Hay là tình trạng “không tuân theo quy luật nào” – phá bỏ mọi quy luật cũng được xem là 1 quy luật. Chúng giúp xâu chuỗi các yếu tố trong cùng 1 không gian thiết kế lại với nhau. Tính nhất quán và gắn kết luôn tạo sự chú ý của người thưởng thức

12. Căn chỉnh (alignment)

Để các yếu tố không trở nên lộn xộn thì việc căn chỉnh luôn luôn là cần thiết

Căn chỉnh trong thiết kế đồ họa đề cập đến việc đặt các yếu tố đồ họa và văn bản trên một trang thẳng hàng với bố cục của thiết kế.  Căn chỉnh giúp bạn tổ chức các yếu tố thiết kế của mình và tạo kết nối trực quan cũng như giúp người xem dễ dàng phát hiện thông tin quan trọng nhất từ thiết kế của bạn và cải thiện khả năng đọc của nó.

13. Các đường kẻ (lines)

Một trong những yếu tố hình ảnh cơ bản nhất của thiết kế đồ họa là đường kẻ.

Không đơn giản chỉ là các đường dùng để phân cách. Chúng khá linh hoạt và có thể được sử dụng như các yếu tố quan trọng của thiết kế. Các đường có thể thẳng, cong, dày, liền nét hoặc đứt nét.

Các đường kẻ có thể được sử dụng để thêm cấu trúc cho bố cục, để tạo khung thông tin và phân chia thông tin. Trong thiết kế infographic, các đường kẻ giúp phân luồng di chuyển cho các nội dung. Các đường kẻ giúp tạo điểm nhấn tập trung cho nội dung quote – chính trong các thiết kế catalogue, hồ sơ năng lực, booklet và đặc biệt là thiết kế tạp chí

Trong thiết kế đồ họa hiện đại, đường kẻ được ứng dụng rất nhiều và đa dạng cho việc tạo ra các hoa văn và hình ảnh sáng tạo bắt mắt

14. Sự Tương phản (contrast)

Sự tương phản là cách bạn sử dụng màu sắc, hình dạng, kết cấu và các dấu hiệu trực quan khác để tạo ra sự thú vị và đa dạng trong thiết kế của bạn. Chúng giúp bạn tạo sự cân bằng và sự nổi bật cho thiết kế.

Để tạo độ tương phản hiệu quả, bạn cần nắm rõ các yếu tố đối nghịch nhau (ở các cấp độ: mạnh – vừa – yếu). Bạn cần đa dạng về mặt giải pháp ứng dụng. Ví dụ: bạn nắm rõ hệ màu nóng – lạnh để tạo sử tương phản cao thay vì dùng các màu trung tính. Bạn có thể tạo độ tương phản cao với các hình dạng hình học đối lập nhau về góc cạnh và đường nét, như hình vuông với hình tròn; thay vì sử dụng các hình dạng gần giống nhau như đường cong và đường gợn sóng. Bạn có thể sử dụng texture mịn với texture thô để tạo độ tương phản cho cảm giác “chạm” của người xem.

Hệ màu  sắc có độ tương phản cao:

Các hình dạng có độ tương phản cao:

15. Quy tắc một phần ba ( rule of third)

Quy tắc một phần ba là một kỹ thuật bố cục ứng dụng nhiều trong nhiếp ảnh. Ứng dụng quy tắc này sẽ giúp mọi yếu tố được hài hòa cùng nhau, dễ dàng tạo dấu ấn toàn cảnh trong não của người xem

Một hình ảnh được chia thành 3 phần theo chiều dọc và chiều ngang. Sau đó, đối tượng chính được đặt tại một trong các giao điểm hoặc dọc theo một trong các đường. Bằng cách này, hình ảnh được chia thành 9 phần bằng nhau. Quy tắc này cũng được dùng nhiều cho các thiết kế đồ họa chuyên nghiệp.

Cân chỉnh đối tượng chính vào 4 giao điểm trung tâm.

Cân chỉnh phần nền với 2/3 là bầu trời, 1/3 là biển.

Tạm kết

Nắm rõ được 15 quy tắc vàng về phân hệ trực quan này sẽ giúp bạn hiểu rõ thứ tự các yếu tố khiến người xem chú ý (từ nhiều nhất đến ít nhất).

Về mặt sáng tạo là không có quy tắc. Nhưng não người là có quy tắc. Do đó, để mang lại hiệu quả trực quan tốt nhất cho thiết kế đồ họa chuyên nghiệp, bạn cần nắm rõ quy tắc .

Gọi 15 yếu tố này là “quy tắc” thì thực sự cũng không chính xác. Vì “quy tắc” là các quy định, chuẩn mực hoặc các công thức, kết luận tổng quát buộc mọi người phải tuân theo trong một hoạt động chung hoặc trong một công việc nào đó; chẳng hạn như “quy tắc ngón tay cái”. Nhưng đây chỉ đơn thuần là những hướng dẫn được nghiên cứu, dựa trên hành vi người dùng theo số đông. Nếu ứng dụng các hướng dẫn này sẽ giúp bạn tạo ra các thiết kế đồ họa chất lượng, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Và khi vi phạm các hướng dẫn này, hoặc bạn là nhà thiết kế đồ họa chuyên nghiệp “bậc thầy” hoặc bạn sẽ nhận lại kết quả “kỳ kỳ, sao sao, chưa ưng ý” cho tác phẩm thiết kế đồ họa.

Nếu bạn là nhà thiết kế, thì các quy tắc là cần nắm rõ và ứng dụng thuần thục, rồi phá bỏ nó một cách thông minh. Do đó, bài viết này được xem như là vài kinh nghiệm hữu ích dành cho bạn.

HỖ TRƠ TƯ VẤN MIỄN PHÍ

(thiết kế logo, bộ nhận diện thương hiệu, thiết kế bao bì, thiết kế menu và các ấn phẩm marketing khác như brochure, catalog, hồ sơ năng lực, Facebook banner…)

DP EXPRESS

International graphic design

Email: thietke.dpexpress@gmail.com

Hotline: 084 619 3909

Facebook: @thietkedpexpress